Cumhuriyete Giden Yolda Amasya

Cumhuriyete giden yolda Amasya tamiminin yayınladığı ve önemli kararların alınarak tüm dünyaya deklare edildiği Amasya’nın önemli bir yeri bulunuyor.

Saraydüzü Kışla Binası Milli Mücadele Müzesinin Cumhuriyete giden yolda önemli bir yeri bulunuyor. Burada Cumhuriyetin Doğum belgesi Amasya Genelgesinin yayınlanması ile Cumhuriyetin temelleri atıldı.

Mustafa Kemal Atatürk, işgal devletlerine ve İstanbul hükümetinin olumsuz tutumlarına karşı ilk direniş hareketini Havza'da başlattı.

Mustafa Kemal Paşa, Havza'nın ardından daha güvenli olan Amasya'ya geçmek için Amasya Müftüsü Hacı Tevfik Efendi'ye telgraf göndererek, kente gelmek istediğini bildirdi.

Hacı Tevfik Efendi'den "Amasya halkı vatan, din ve devlet yolunda mücadele edenleri bağrına basmakla müftehir olacaktır (övünç duyacaktır)" cevabını alan Büyük Önder, 12 Haziran 1919'da şehrin girişinde Hacı Tevfik Efendi ve vatandaşlar tarafından karşılandı.

Amasya Saraydüzü Kışlası'nda Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarının katılımıyla Amasya Genelgesi görüşmeleri, 21 Haziran 1919'da başladı. Ertesi sabaha kadar devam eden görüşmelerin ardından bütün dünyaya vatanın bütünlüğünün ve milletin istiklalinin amaçlandığı, yüksek sesle duyuruldu.

"Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" vurgusu, alınan bütün kararların özeti ve bağımsızlığa giden yolun başlangıcı oldu.

Milli Mücadele'nin yol haritasını belirleyen belge özelliğini taşıyan Amasya Genelgesi'nin tartışılıp hazırlandığı Saraydüzü Kışlası, Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına Amasya'da kaldıkları sürece ev sahipliği yaptı.

Saraydüzü Mevkii'ndeki 5. Kafkas Fırkası'nın karargahı olan Saraydüzü Kışlası’nda Amasya Tamimi’nin görüşülmesine başlanıldı.

20. Kolordu Komutanı Ali Fuat Paşa ve Hamidiye Kahramanı olarak tanınan eski Bahriye Nâzırı Hüseyin Rauf Bey, 3.Kolordu Komutanı Refet Bey, Kurmay Yarbay Arif Bey, İzmit Eski Sancak Beyi İbrahim Süreyya Bey, Yüzbaşı Osman Nuri, Tufan Bey, Yedek Teğmen Recep Zühtü, Efganlı, Teğmen Abdurrahman, Maliye Müfettişi Arif Bey, Erzurum 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa, Yıldırım Kıt’atı Müfettişi Mersinli Cemal Paşa, Edirne’de 1. Kolordu Komutanı Cafer Tayyar Bey’inde telgraf vasıtası ile katıldıkları görüşmeler 21 Haziran günü başladı.

22 Haziran sabahına kadar devam eden görüşmelerden çok önemli kararlar ortaya çıktı. Bugün, bütün dünyaya vatanın bütünlüğünün ve milletin istiklâlinin yüksek sesle duyurulduğu bir gün oldu.

“Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” İşte bu cümle, alınan bütün kararların özeti ve bağımsızlığa, Cumhuriyete giden yolun başı oldu.

Cumhuriyet dönemine ait eserler ve bazı belgelerin sergilendiği bina, günümüzde çeşitli etkinliklerin düzenlendiği kültür merkezi olarak da kullanılıyor.

Binadaki müzede Mustafa Kemal Atatürk'ün Amasya'ya gelişi ve karşılanma anı, 12 bal mumu heykelle canlandırılıyor.